قبل از شروع به تعریف و باز کردن اطلاعات مربوط به خود نرم افزار PDMS به تئوری های مربوط به آن می پردازیم و یک سری از تعاریف اولیه : باتوجه به اهمیت بالای استفاده از سیالات و دینامیک شان برای کاربردهای متفاوت، سیستم‌ های پایپینگ در صنایع بسیار متنوعی همچون لوله کشی ساختمان‌‌ ،  نیروگاه ها، نفت و گاز، پتروشیمی، صنایع غذایی و شیمیایی، کشاورزی و … کاربرد دارد

کاربردهای پایپینگ در صنایع مختلف

از انواع کاربردهای متفاوت و مختص پایپینگ می شود به گزینه های زیر اشاره داشت:

لوله کشی های صنعتی 

لوله کشی یا همان پایپینگ در صنایع بزرگی مثل نفت و گاز را پایپینگ صنعتی می‌ گویند؛ در این صنایع حجم بسیار بالایی از نفت و گاز در مسیرهای پیشرفته و طولانی در خطوط لوله کشی شده منتقل می شوند، و همینطور بدیهی است که این هدف نیازمند طراحی و مهندسی بسیار دقیق با ابزارآلات دقیق براساس اصول حرفه ای و کاتالوگ های پایپینگ است .

لوله کشی فرآیندی (Chemical Process Plant) 

که تنها برای انتقال سیال ها (اغلب با دماهای بسیار بالا) در واحدهای صنعتی، فرآیندی و همینطور ذخیره کردن شان برای تامین و راه اندازی فرآیندی خاص شیمیایی از پیش طراحی شده و برنامه ریزی شده، مخصوصا استفاده می شود.

لوله کشی تاسیسات (Plumbing)  

جهت انتقال و لوله کشی آب و فاضلاب و همینطور گاز برای واحدهای اداری، مسکونی و تجاری در مقیاس های کوچک و بزرگ استفاده می شود که انتقال و تامین فشار دقیق و مناسب سیال در آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

معرفی نرم افزار و ویژگی هایش

PDMS  نیز مخفف عبارت Plant Design Management System بوده و محصول شرکت AVEVA بریتانیا است. نرم افزاری بسیار کارآمد در حوزه های شبیه سازی سه بعدی پتروشیمی و نفت و گاز می باشد. نرم افزارهایی همچون auto plant , E3D , PDS , E-draw وجود دارند که تا حدودی نزدیک و شبیه به نرم افزار PDMS هستند با این تفاوت که سبک طراحی و مدلسازی متفاوتی دارند و بعضا مدیریت سیستماتیک و administrator ی ضعیف تری نسبت به خود نرم افزار PDMS دارا هستند.

یکی از قابلیت های حائز اهمیت این نرم افزار خروجی گرفتن با فرمت های رایج نقشه کشی شامل DWG , PLT برای استفاده کردن در نرم افزار های دیگر مانند AUTOCAD است. از نرم افزارهای مربوط دیگر در حوزه پایپینگ می توان به CAESAR II برای تحلیل تنش های اتصالات و لوله ها در پایپینگ اشاره کرده که خروجی های نرم افزار PDMS را مورد استفاده قرار می دهد.

نرم افزار PDMS همچون دیگر نرم افزار ها دارای نسخه های متفاوت با آپشن های نسبتا مختلفی نیز می باشد که رسما از ابتدا با 11.2 شروع شد و تا الان 12 آن بیشتر مورد استفاده مهندسین ایرانی قرار گرفته است.

یکی از ویژگی های این نرم افزار آن است که میتوان همه لوله و اتصالات و دیگر تجهیزات مورد استفاده در پروژه را تعدادشان را محاسبه کرد و بصورت دقیق خریداری کرد تا از دور ریز های احتمالی و هر گونه اصراف در پروژه های صنعتی که هزینه های بسیار بالایی دارند بطور محاسبه شده و با دقت بالا جلوگیری کرد.

قسمت های مختلف و ماژول های نرم افزار PDMS 

ماژول DESIGN

 از  مهمترین و کاربردی ترین قسمت های نرم افزار PDMS بوده که شبیه سازی ها، مدل سازی ها و طراحی واحد های مختلف صنعتی را انجام می دهد . به طور کلی یک واحد فرآیندی متشکل از واحد های سیویل، مکانیکال ، پایپینگ ، برق ، ابزار دقیق و … می باشد که در ماژول design اشاره شده، می توان کلیه این واحد ها را با تمام بخش های مختلف آن و جزئی خودشان  مدل سازی و محاسبه نمود .
در ماژول DESIGN برای طراحی هر واحد ، تولبار مجزا و مختصی وجود دارد و از جمله قسمت های  آن شاملPipework ، Equipment ، Structure ، Hvac  ها می باشد.

قسمت ADMIN 

این بخش مربوط به مدیریت کل سیستم ها طراحی شده می باشد که در آن به تعریف پروژه ها ، ایجاد بانکهای اطلاعاتی متفاوت یا همان دیتابیس ها ، تعریف کاربران نرم افزار PDMS و اختصاص Password  برای آنها ، ایجاد محدوده های مختص کاری برای هر کاربر تعریف شده ، مشاهده تمامی ریز فعالیت های کاربران ، ایجاد هماهنگی بین کاربران و همینطور تیم های کاری و … اشاره نمود .

قسمت PARAGON & SPECON

 این بخش مخصوص نوشتن کاتالوگ دیتاهای بخش های دیگر نرم افزار است . از جمله موارد آن تعریف مدارک PMS  برای بخش piping و همچنین کاتالوگها مورد نیاز بخش های Structure & Instrument می باشد.

قسمت DRAFT

جهت تهیه و همینطور طراحی نقشه های دو بعدی و سه بعدی از جملهPiping plan ،  Plot plan ، Key plan  و … جهت نشان دادن و معلوم کردن موقعیت تجهیزات و لوله ها و ابزار آلات دقیق و المانهای دیگر موجود در واحد های صنعتی به کار می رود .
کلیه این نقشه ها در فرمت های مختلف برای استفاده در نرم افزار های متداول از جمله اتوکد تهیه میشوند .

قسمت ISODRAFT

 در این بخش از نرم افزار PDMS خروجی های آیزومتریک و محاسبه دقیق را می توان دریافت کرد . این نقشه ها برای سیستم های پایپینگ به کار می رود و داده ها و مشخصاتی از جمله مسیر های حرکت لوله و جانمایی اتصالات و تجهیزات و طول لوله ها را به ما بصورت خروجی می دهد .

قسمت SPOOLER

جهت تقسیم بندی و ریز خط های مختلف ایزومتریک در Shop سایت صنعتی ، کاربرد فراوانی دارد .

قسمت LEXICON

 ماژول lexicon وظیفه اضافه کردن و یا ویرایش مشخصه های (Attribute) مهم و جدید را در نرم افزار PDMS بر عهده دارد.

قسمت MONITOR

 وظیفه اساسی این ماژول تخصصی نیز نظارت، رسیدگی و مانیتورینگ نرم افزار PDMS بوده و مشاهده کاربران فعال هر بخش بر عهده این ماژول می باشد. افراد در این ماژول می توانند نوع کاربری و MDB خود را تغییر بدهند.

روش مدلسازی primitives

روش مدلسازی و شبیه سازی جز به جز یا همان primitives  جزو کامل ترین و پر استفاده ترین روش های طراحی و همینطور مدلسازی تجهیزات تاسیساتی در نرم افزار PDMS است. در این روش برای مدلسازی تجهیز مد نظر می بایست تک تک اجزای تشکیل دهنده آن را مدل نمود و در کنار یکدیگر قرار داد تا مدل خواسته شده تماما کامل گردد.

• مزایا: هیچ محدودیتی در نوع و تیپ تجهیز وجود ندارد. و همینطور امکان تغییر دادن نقطه origin در این روش وجود دارد.
• معایب:  اصلاحات نسبت به دو روش قبل زمانبر تر است.

رابط کاربری نرم افزار pdms

محیطی کاملاً تعاملی بین مهندسین فرآیند و تاسیسات و پایپینگ، سایه‌دار و حالات رنگی، که صدها طراح می‌توانند همزمان روی یک پروژه کار کنند. طراحان و مهندسین به تدریج با انتخاب و قرار دادن اجزای پارامتریک از کاتالوگ های مربوط و گسترده، طرحی سه بعدی و بسیار هوشمند و توسعه یافته از پایپینگ یک واحد صنعتی ایجاد می‌کنند. بررسی برخورد و قوانین بررسی یکپارچگی قابل تنظیم شان هم به یک مهندس طراح تماما کمک می‌کند تا طرحی دقیق را برای اولین بار ایجاد کند و تضمین کیفیت کلی طراحی را فعال کند.